Τραύμα: η δύναμη μέσα από την αδυναμία..

Τραύμα: η δύναμη μέσα από την αδυναμία..

Σε όλες τις περιπτώσεις, υπάρχει μία αφήγηση, μερικές φορές μία φράση μόνο, που βασανίζει, γκρεμίζει ή αντίθετα ξαναδίνει ζωή στον εσωτερικό κόσμο των πληγωμένων.

Boris Cyrulnik

Καθένας μας είναι μοναδικός και βιώνει με ξεχωριστό τρόπο τις συγκυρίες της ζωής, κάποιες από αυτές μπορεί να προκαλέσουν συνταρακτικό πόνο και οδύνη. Ανάλογα με τις ιδιαίτερες πτυχές μίας εμπειρίας και τη χρονική στιγμή της ζωής μας στην οποία συμβαίνει, η εμπειρία αυτή μπορεί να είναι τραυματική. Άνθρωποι που βιώνουν εμπειρίες που μοιάζουν, τις αντιμετωπίζουν με εντελώς διαφορετικό τρόπο. Ο τρόπος με τον οποίο αφηγούνται κάθε φορά τα συναισθήματα και τις σκέψεις τους για αυτή την εμπειρία είναι ξεχωριστός, και συνδέεται τόσο με την ηλικία τη στιγμή της εμπειρία, την ιστορία τους πριν όσο και με το τι θα ακολουθήσει μετά από αυτή την τραυματική εμπειρία.

Για κάποιους αυτή η εμπειρία θα γίνει ορόσημο στη ζωή τους. Θα χωρίσουν τη ζωή τους ασυνείδητα σε δύο μέρη, τη ζωή πριν και τη ζωή μετά από αυτή. Ειδικά το πρώτο διάστημα είναι δύσκολο να επανέλθουν στην καθημερινότητα πριν. Δυσκολεύονται να διαχειριστούν τη συναισθηματική πίεση που νιώθουν, ενώ συχνά υπάρχουν ξεσπάσματα λύπης και θυμού, δυσκολίες στον ύπνο αφού συχνά το άτομο βλέπει εφιάλτες, έχει απώλεια όρεξης για φαγητό ή αντίθετα ανακουφίζεται μέσα από το φαγητό. Ακόμα, είναι πιθανό να δημιουργούνται αισθήματα φόβου με αφορμή θορύβους ή κινήσεις χωρίς να υπάρχει άμεση απειλή. Ακόμα και το σώμα μπορεί να εκφράζει τη δυσκολία μας να το διαχειριστούμε.

Η ανάμνηση του ίδιου του γεγονότος μπορεί να επανέρχεται ακόμα και μήνες ή χρόνια μετά, και να είναι τόσο επώδυνη όσο και τη στιγμή που συνέβη. Ενώ, ο φόβος ότι θα επαναληφθεί προκαλεί πολλές φορές γενικευμένο άγχος και μούδιασμα που δυσκολεύουν το άτομο να ανταπεξέλθει σε καθημερινές δραστηριότητες πράγμα που δεν συνέβαινε πριν το γεγονός. Σε κάποιες περιπτώσεις, το άτομο επιλέγει αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές για να αντιμετωπίσει τον πόνο που του νιώθει όπως κατάχρηση αλκοόλ ή ουσιών, ή μπορεί ακόμα και να αυτοτραυματίζεται.

Το πένθος και η χαμένη εμπιστοσύνη

Όλα τα παραπάνω είναι σημάδια της έντονης ανάγκης που αναδύεται να πενθήσει κανείς τη ζωή που δε θα έχει ποτέ πια μετά από αυτό που συνέβη. Το πένθος είναι μία φυσιολογική διεργασία που περνάμε με κάθε απώλεια, στην περίπτωση του τραύματος όμως εκτείνεται στο χρόνο και το άτομο νιώθει ανήμπορο, αφού νιώθει πως το νόημα έχει χαθεί όπως και η εμπιστοσύνη. Γεννιούνται ερωτήματα γιατί τα πράγματα συνέβησαν όπως συνέβησαν, γιατί σε εμένα; Ερωτήματα που δεν έχουν πολλές φορές απαντήσεις.

Πολλές φορές, η ντροπή για αυτό που του συνέβη είναι όσο οδυνηρή και το γεγονός, ενώ μπορεί να φέρει την απομάκρυνση από τους άλλους, αφού αυτή η εμπειρία είναι μόνο λίγοι είναι σε θέση να καταλάβουν. Η ικανότητα να εμπιστεύεται κανείς τον εαυτό του και τους άλλους, δέχεται ένα τεράστιο πλήγμα. Το ότι δεν μπορεί κανείς να μοιραστεί και να ακουμπήσει κανείς σε έναν άλλο, δημιουργεί θυμό και πικρία με αποτέλεσμα να επιτίθεται στον εαυτό του ή τους άλλους, με αποτέλεσμα οι κοντινές σχέσεις να επηρεάζονται άμεσα ακόμα και όταν οι γύρω προσπαθούν να πλησιάσουν περισσότερο.

Η μεγαλύτερη δυσκολία στο να αλλάξουν τα δεδομένα της κατάστασης είναι η ανάκτηση αυτής της εμπιστοσύνης που το τραύμα πήρε. Είμαστε όντα που έχουν ανάγκη την εμπιστοσύνη που την αποκτάμε μόνο μέσα από τη σύνδεση μας με τους άλλους. Μόνο έτσι μπορούμε και δίνουμε νόημα στις εμπειρίες μας, ακόμα και όταν είναι σκληρές και επώδυνες. Όλα φαίνονται να βγάζουν περισσότερο νόημα όταν νιώσουμε ότι κάποιος έξω από εμάς κατανοεί αυτό που ζήσαμε και πάνω από όλα την οδύνη μας. Το θρήνο μας για την απώλεια της ασφάλειας και του μέλλοντος που είχαμε ονειρευτεί. Οι σκέψεις των άλλων και η αλληλεπίδραση μαζί τους μας δίνουν την ικανότητα να δούμε τον εαυτό μας αλλιώς, όχι μόνο μέσα από αυτή τη μία στιγμή της ζωής μας. Να ανοίξουμε χώρο μέσα μας για αυτή την άσχημη εμπειρία, να τη δούμε στην πραγματική διάσταση που είναι μία στιγμή της ζωής μας αλλά όχι όλη μας η ζωή.

Είναι πραγματικά δύσκολο να βρει κανείς ξανά τη δύναμη να εμπιστευτεί τη ζωή μετά από μία τραυματική εμπειρία. Αλλά έχουμε όλοι μας τη δύναμη να ανακαλύψουμε αυτό το χώρο μέσα μας, που θα φιλοξενήσει αυτό το επώδυνο κομμάτι μας, χωρίς να μας κρατάει μακριά από τα υπόλοιπα κομμάτια της ζωής μας και να γίνουμε ανθεκτικότεροι. Μπορεί ακόμα και να είναι και μία ευκαιρία να ζήσουμε τη ζωής μας πολύ διαφορετικά από πριν.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

“Η αυτοβιογραφία ενός σκιάχτρου” Boris Cyrulnik, Κέλευθος 2010

“Ο ευαίσθητος εαυτός” Boris Cyrulnik, Εκδοτικός Οίκος Λιβάνη 2005

“Συνομιλώντας με το σώμα που ονειρεύεται” Arnold Mindell, Ελληνικά Γράμματα 1995

Σημείωση: Με σεβασμό στο ότι κάθε οικογένεια, κάθε ζευγάρι και κάθε άτομο είναι ξεχωριστά και μοναδικά, τα κείμενα αυτής της σελίδας δεν αποτελούν θεραπευτική ή συμβουλευτική παρέμβαση. Κανένα κείμενο δεν μπορεί να αντικαταστήσει την συμβουλευτική, την ψυχοθεραπεία και την εποπτεία σε συνεργασία με ειδικό ψυχικής υγείας.