02 Jan Η επιτυχία μέσα από την αποτυχία
Το πρώτο άρθρο της χρονιάς σκέφτηκα να είναι αφιερωμένο στην επιτυχία, ξαφνικά όμως μου ήρθε κατά νου ότι ότι η επιτυχία είναι δίπλα στην αποτυχία. Και καμιά φορά η αποτυχία μοιάζει με επιτυχία, ενώ την επιτυχία την νιώθουμε σαν αποτυχία. Σκέφτηκα να γράψω λοιπόν κάποιες σκέψεις για αυτό.
Με αφορμή την έλευση του νέου έτους, πολλοί από μας βάζουμε νέους στόχους. Με την πληθώρα των πληροφοριών που παίρνουμε καθημερινά, μας δημιουργείται η αίσθηση ότι υπάρχουν εκεί έξω διαρκώς καινούρια πράγματα τα οποία θέλουμε να γνωρίσουμε, καινούργιες γνώσεις που μας είναι απαραίτητες για να είμαστε καλύτεροι, εμπειρίες που θα μας αλλάξουν και θα κάνουν και τους άλλους να αναγνωρίσουν τις προσπάθειες και την αξία μας. Ενώ κάποιες φορές, μας δημιουργείται η αίσθηση ότι μένουμε πίσω, ότι δεν μπορούμε να ακολουθήσουμε το ρυθμό των άλλων που βρίσκονται πάντα ένα βήμα μπροστά από μας και είναι πιο “πετυχημένοι”.
Σε όλες αυτές τις επιθυμίες και τις επιδιώξεις, ο μεγαλύτερος περιορισμός δεν είναι αυτός που βάζουμε λόγω της αποτυχίας αλλά παραδόξως λόγω της επιτυχίας. Στην πραγματικότητα, όταν έχουμε νιώσει την αποδοχή που δίνει η επιτυχία έστω και λίγο, ο φόβος της αποτυχίας αρχίζει να μεγαλώνει. Μας πλημμυρίζουν αισθήματα άγχους και ανασφάλειας, κατηγορούμε τον εαυτό μας και να του ρίχνουμε το φταίξιμο για πιθανές αποτυχίες και συχνά δίνουμε μη ρεαλιστικές διαστάσεις στην προσοχή των άλλων. Αλλά προτού φτιάξουμε για τον μελλοντικό μας εαυτό ένα “βιογραφικό αποτυχιών” ίσως να ρίξουμε μία ματιά πίσω για να προετοιμάσουμε γερά βήματα που θα μας πάνε μπροστά.
Μια ματιά στο παρελθόν: η δική μας ιστορία για την “αποτυχία”
Η αίσθηση που έχουμε για τον εαυτό μας, τις δυνατότητες μας και το πόσο ικανοί είμαστε να καταφέρουμε τους προσωπικούς μας στόχους, διαμορφώνεται όσο είμαστε παιδιά και ανακαλύπτουμε τι περιμένουν οι άλλοι από μας. Χτίζουμε σιγά σιγά αυτό που συχνά ως ενήλικες αποκαλούμε αυτοεκτίμηση.
Όντας παιδιά δεν καταλαβαίνουμε εντελώς τι προσδοκίες έχουν οι γονείς μας και οι άλλοι ενήλικες από μας. Πολλές φορές, δεν είμαστε σε θέση να διακρίνουμε πότε αυτές οι προσδοκίες μπορεί να είναι από μόνες τους πολύ υψηλές για να τις φτάσουμε. Ενώ, ακόμα και όταν καταφέρνουμε να φτάσουμε ως ένα σημείο, αυτό δεν μας φαίνεται αρκετό αφού δεν ήταν αυτό που περίμεναν από μας. Κάπως έτσι η ενοχή και το φταίξιμο κατευθύνεται προς τον εαυτό μας. Χτίζουμε σταδιακά μία εικόνα για τον εαυτό μας που είναι αυτή του “ μη αρκετού” και πολύ συχνά εγκλωβιζόμαστε σε αυτή.
Ζούμε παράλληλα μία τεράστια αντίφαση. Η ευθύνη είναι βαριά αν την κουβαλάμε μόνοι μας, αλλά συνοδεύεται και από μία ψευδαίσθηση ελέγχου που μας δίνει ασφάλεια που είναι όμως πολύ εύθραυστη. Αυτό συμβαίνει γιατί μεγαλώνοντας, αρχίζουμε να έχουμε πολύ περισσότερα ερεθίσματα και εμπειρίες. Κι από κει που ως παιδιά νιώθαμε μία κάποιου είδους ασφάλεια μέσα στο κάδρο που είχε φτιάξει η οικογένεια μας, ακόμα κι αν νιώθαμε ότι δεν τα καταφέρναμε αρκετά, βγαίνουμε σε ένα κόσμο με ακόμα περισσότερες απαιτήσεις και ρευστές συνθήκες. Τότε σταδιακά το άγχος και τα αρνητικά συναισθήματα που συνοδεύουν τις προσπάθειες μας μεγαλώνουν.
Η σημασία του μαζί
Ειδικότερα στο επίπεδο των διαπροσωπικών σχέσεων, είναι πολύ πιθανό να αναπτύξουμε την τάση να έχουμε τον έλεγχο και να πιστέψουμε ότι όλα εξαρτώνται από μας. Αυτό μπορεί να μας εμποδίζει να αφήνουμε τους άλλους να δρουν ή να μην τους επιτρέπουμε κιόλας να μας βοηθήσουν, αφού έχουμε μάθει ότι όλα τα κάνουμε όπως ξέρουμε μόνοι μας. Συχνά, δεν αργεί να έρθει η απογοήτευση για τα πρόσωπα που είναι κοντά μας με αποτέλεσμα θυμώνουμε ο ένας με τον άλλο και πολλές φορές να απομακρυνόμαστε. Αυτή η απογοήτευση συνοδεύεται από κούραση και μερικές φορές εξάντληση.
Είναι αλήθεια τόσο σημαντικό να κάνουμε κάτι τέλεια αν καταλήγουμε να το κάνουμε μόνοι μας; Ή μήπως θέλουμε στην πραγματικότητα να κάνουμε πράγματα με τους άλλους αλλά σαμποτάρουμε τον εαυτό μας; Καμιά φορά έρχεται στην επιφάνεια η ανάγκη μας να προπορευόμαστε για να νιώθουμε ασφάλεια, γιατί έχουμε μάθει να προστατευόμαστε από την απόσταση. Μήπως όμως μπορούμε να νιώσουμε και ασφάλεια ενόσω προχωράμε πλάι πλάι; Μπορεί τότε να απολαύσουμε πολύ περισσότερο τη διαδρομή μέχρι το στόχο, ακόμα και αν δεν τα καταφέρουμε.
Η παγίδα των μεγάλων στόχων
Τα παραπάνω φαίνονται γνώριμα σε πολλούς από μας, γι’ αυτό είναι σημαντικό να σταθούμε και να αναρωτηθούμε τι είναι πιο σημαντικό για μας και πως θα το καταφέρουμε. Να πάρουμε λίγο χρόνο και να αναρωτηθούμε: Πώς βάζουμε στόχους και πόσο συνδέονται με άλλα πρόσωπα στη ζωή μας;
Ακόμα, μήπως συνεχίζουμε να θέτουμε και εμείς τεράστιους στόχους με αποτέλεσμα πολύ γρήγορα να απογοητευόμαστε και να τα παρατάμε; Οι μεγάλοι στόχοι έχουν πάντα πολλούς μικρότερους στόχους πριν, στην πορεία μας κατορθώνουμε να τους εκπληρώσουμε, αλλά υποτιμάμε αυτή τη μικρή αλλά σημαντική επιτυχία. Ακόμα και αν συνεχίσουμε και καταφέρουμε να πετύχουμε το μεγάλο μας στόχο, η εξάντληση μας από την προσπάθεια και η συνεχής πίεση δεν μας αφήνουν να χαρούμε την επιτυχία μας.
Μία ακόμα ερώτηση που είναι σημαντικό να κάνουμε στον εαυτό μας είναι τι είναι καλύτερο, να μην είμαστε πετυχημένοι ή να γινόμαστε καλύτεροι; Η διαδικασία της μάθησης και της βελτίωσης έχει μέσα της τη δοκιμή και το λάθος. Αν συμφιλιωθούμε με το πόσο πολύτιμη είναι αποτυχία για να φτάσουμε σε μία καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας, ίσως να την δούμε διαφορετικά και να την κάνουμε δούμε σαν εργαλείο και όχι σαν εμπόδιο. Μπορεί ακόμα να μας δώσει ενέργεια και επιμονή για τη συνέχεια.
Γιατί στο τέλος, εμείς είμαστε αυτοί που κάνουμε τις μέρες που έρχονται να καλύτερες!
Σημείωση: Με σεβασμό στο ότι κάθε οικογένεια, κάθε ζευγάρι και κάθε άτομο είναι ξεχωριστά και μοναδικά, τα κείμενα αυτής της σελίδας δεν αποτελούν θεραπευτική ή συμβουλευτική παρέμβαση. Κανένα κείμενο δεν μπορεί να αντικαταστήσει την συμβουλευτική, την ψυχοθεραπεία και την εποπτεία σε συνεργασία με ειδικό ψυχικής υγείας.
