04 Jan Πώς η εμπερία της απόρριψης επηρεάζει τη συναισθηματική σταθερότητα;
Summary
Άρθρο για το βίωμα της απόρριψης, τις συνέπειες του στις διαπροσωπικές σχέσεις και τις αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές που προκύπτουν.
Η απόρριψη είναι μία εμπειρία που καλούμαστε πολύ συχνά να αντιμετωπίσουμε στη ζωή μας. Για πολλά άτομα το βίωμα της απόρριψης είναι ιδιαίτερο επώδυνο. Μάλιστα, πολλοί ειδικοί ψυχικής υγείας έχουν κατονομάσει αυτή τη συμπεριφορά – εμπερία ως Δυσφορία που προκύπτει από ευαισθησία στην απόρριψη (Rejection Sensitive Dysphoria). Ενώ, υπάρχουν κάποια ερευνητικά δεδομένα που συνδέουν την εμπειρία αυτή με τη διαταραχή ελλειματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ADHD).
Η οδύνη απέναντι στην μη αποδοχή και συχνά την επικριτικότητα που τη συνοδεύει, μας συνταράσσει. Ποιες αντιδράσεις προκύπτουν στην καθημερινότητα όταν νιώσουμε ότι μας απορρίπτουν; Γιατί κάποιοι από εμάς διαχειρίζονται αυτή την εμπειρία με μεγαλύτερη ψυχραιμία και κάποιοι άλλοι απορρυθμίζονται περισσότερο; Και πώς λειτουργεί αυτή η απορρύθμιση για τις σχέσεις μας; Αυτά θα προσπαθήσουμε να διερευνήσουμε στο παρακάτω κείμενο.
Αρχικά, είναι σημαντικό να μιλήσουμε για τα ερεθμίσματα που οδηγούν σε αυτό το βίωμα. Το πιο συχνό ερέθισμα είναι αυτό που αντιλαμβανόμαστε ως απόρριψη. Ας μιλήσουμε λίγο πιο αναλυτικά για αυτό. Συχνά αυτή η εμπειρία αφορά εμάς, στο βαθμό που ερμηνεύουμε την αλλαγή στάσης των άλλων ως σημάδι μη αποδοχής. Πολλές φορές, φτάνουμε σε σημείο να πιστεύουμε ότι οι άλλοι δεν μας αγαπούν, όταν στην πραγματικότητα μπορεί να μην συμφωνούν ή να μην εγκρίνουν κάποιες από τις πράξεις ή τις επιλογές μας. Ένα ενδεικτικό παράδειγμα είναι πως αν ένα άτομο μειώσει την επικοινωνία του μαζί μας, ερμηνεύεται ως η καταστροφή ολόκληρης της σχέσης.
Συντροφικές σχέσεις και απόρριψη
Πιο συγκεκριμένα, ένα πολύ συχνό ερέθισμα είναι η ανατροφοδότηση που δεχόμαστε από τους άλλους, για ζητήματα που αφορούν τις σχέσεις μας μαζί τους. Ακόμα και όταν οι άλλοι μας προσεγγίσουν με ευγένεια και σεβασμό, για να μας εκφράσουν κάποιους προβληματισμούς τους, μας είναι δύσκολο να αντιδράσουμε με ψυχραιμία και διάθεση για διάλογο. Δεν είναι σπάνιο ακόμα και η πρόσκληση σε συζήτηση να μας αποσταθεροποιεί σημαντικά. Για παράδειγμα, στις συντροφικές σχέσεις είναι συχνό ένα από τα δύο μέλη να επιδιώκει να συζητήσει κάποιο θέμα. Αυτό μπορεί να φέρει το ένα μέλος του ζευγαριού αντιμέτωπο με την αγωνία αυτής της συζήτησης, με αποτέλεσμα να απορρυθμίζεται και να μην μπορεί να διαχειριστεί τα συναισθήματα του.
Σε αυτή την συνθήκη πιθανές αντιδράσεις που ακολουθούν είναι:
Συναισθηματική κατάρρευση (έντονα κλάματα, οργή, θλίψη).
Επίμονες σκέψεις ότι το άλλο μέλος θέλει να φύγει από τη σχέση.
Έντονη αμυντικότητα σε συνδυασμό με επιθετικότητα.
Εντονη επικριτική στάση.
Απαρίθμηση παραπόνων.
Επίμονη αυτοκριτική ή αρνητικές σκέψεις για τον εαυτό μας που προκαλείται από μια πραγματική ή αντιληπτή αποτυχία.
Αυτοκαταστροφικές σκέψεις ή και αυτοτραυματισμοί.
Απόσυρση και απομόνωση.
Οι παραπάνω καταστάσεις έχουν σημαντική επίδραση στη συνολική εικόνα και αυτοεκτίμηση που έχουμε για τον εαυτό μας. Συχνά, μία εύθραυστη εικόνα, επιβαρύνεται από εμπειρίες όπως οι παραπάνω και από έντονες ενοχές που μπορούν να μας κατακλύσουν στη συνέχεια. Η αυτοκατηγορία και οι αμφιβολίες διογκώνονται και έχουν ως επακόλουθο έντονο στρες και αγωνία.
Σημαντικά Βήματα : Αναγνώριση και Αναζήτηση Βοήθειας
Η αναγνώριση της κατάστασης είναι το πρώτο βήμα διαχείρισης της. Σε τέτοιες συνθήκες, η γρήγορη παρατήρηση της συναισθηματικής αποσταθεροποίησης που βιώνουμε, μας δίνει την ευκαιρία να αρχίσουμε να διαχειριζόμαστε την ένταση. Σημαντικό ρόλο, τέλος, έχει η ψυχοθεραπεία. Είτε ατομικά είτε στο πλαίσιο του ζευγαριού, μπορούμε να έχουμε καλύτερη επίγνωση των συναισθημάτων μας και των αντιδράσεων μας. Μέσα από τη διαδικασία της ψυχοθεραπείας μας δίνεται πρόσβαση στα ερεθίσματα που πυροδοτούν πολλές φορές συμπεριφορές που δυσχεραίνουν τις σχέσεις και την καθημερινότητα μας.
Πηγές:
https://www.webmd.com/add-adhd/rejection-sensiive-dysphoria#1-2
